Zoals bij het biobased-project op het Indië-terrein in Almelo. Adriaan van Dijk, werkvoorbereider bij Ter Steege, en installatieadviseur Menno Wolkotte van Loohuis Advies nemen je mee in het proces van installatietechniek.
In Almelo bouwen we acht biobased woningen op basis van houtskeletbouw. Adriaan: “In Staphorst realiseerden we vergelijkbare woningen. Met die kennis en ervaring ontwikkelen we in Almelo ons biobased concept verder door. In houtbouw is nauwkeurigheid van de details nog veel belangrijker, bijvoorbeeld bij de aansluiting van wanden op vloeren. Het is echt puzzelen waar je de installaties het beste kunt plaatsen.”
Eén kern
“In een woning moet er één kern zijn van waaruit je alle leidingen en installaties kunt aanleggen”, gaat Menno verder. “Maar die kern moet ook in een ruimte zitten, zodat de bewoners geen last hebben van het geluid. Daarnaast kijken we ook naar de meest duurzame variant van installatiewerk.” Verschillende installatieconcepten passeerden daarom de revue. De wens was om de hoeveelheid techniek in de woningen te minimaliseren. Wat uiteindelijk het beste in de woning past én het meest gebruiksvriendelijk is? “Een duurzame ventilatiewarmtepomp is het geworden”, vertelt Menno. “En qua koeling zijn we gegaan voor passieve zonwering en zomer-nachtventilatie. Uiteraard allemaal losmaakbaar, zodat we de onderdelen kunnen hergebruiken. Dat is een mooie puzzel om te leggen met elkaar.”
Afstemming tot in detail
“Dat we met elkaar konden samenwerken wisten we al”, vertelt Adriaan. “Dat doen we namelijk al langere tijd. Maar tijdens zo’n biobased project is dat wel wat intensiever dan gebruikelijk. De afstemming en communicatie zijn nóg belangrijker.” Menno: “Ja, alles moet namelijk tot in detail passen. Daarom zaten we in dit geval eerder aan tafel. Eigenlijk meteen nadat het plan met de architect gemaakt was. Zo kunnen we het installatiewerk beter afstemmen met het bouwkundige gedeelte. Doordat er meerdere disciplines gelijktijdig aan dit project werken, is het proces veel nauwkeuriger.”
Van uitdaging naar oplossing
Hoewel de samenwerking op rolletjes liep - en nog steeds loopt - stonden we in de procesfase wel voor een aantal uitdagingen. Menno: “Hoe gaan we bijvoorbeeld een warmteopwekker in combinatie met ventilatie in de woningen laten passen? Hout is licht, dus een zware unit op zolder was geen optie. En zomaar leidingen door de vloeren leggen is ook niet zo gemakkelijk als bij beton. We ontkwamen er niet aan dat leidingen elkaar gingen kruisen." Maar het is gelukt, vertelt Adriaan. “Er ligt een prachtig plan. We plaatsen de ‘installatie-kern’ in een centrale schacht van het trappenhuis en combineren het met een balklagen-vloer waarin we zoveel mogelijk leidingwerk verwerken. Ondanks dat we onze basisplattegrond wat moesten aanpassen, levert het wel een mooie variant op binnen onze conceptwoningen. Het is nu misschien even wat meer denk- en uitzoekwerk, maar allemaal met als groter doel: biobased bouwen hét bouwen van de toekomst maken.”
